Een van die mees lewensveranderende vaardighede wat ‘n mens kan aanleer, is om te leer hoe om jou gedagtes gevange te neem. Dis ‘n baie belangrike vaardigheid wat direk uit God se Woord as opdrag gegee word. Kom ons kyk egter eers wat dit beteken om jou gedagtes gevange te neem.
Wat beteken dit om jou gedagtes gevange te neem?
Kom ons analiseer bogenoemde verse. Paulus wys op die gebruik van goddelike wapens. As Christene sluit ons goddelike wapens Skrif en gebed in (Efesiërs 6:10-18). Hierdie wapens word gebruik om vestings af te breek. ‘n Vesting is ‘n plek wat beskerm word. Ons hou om een of ander rede vas aan hierdie vesting, omdat ons dink dit beskerm ons. Dink vir ‘n oomblik daaraan – wat as dit waaraan ons vashou egter ‘n leuen is. Ons dink hierdie leuen waaraan ons vashou beskerm ons en daarom hou ons vas daaraan.
Die Skrif is baie duidelik dat gelowiges ‘n vyand het en dat hierdie vyand ‘n leuenaar is. Ons vyand gebruik alles in sy vermoë om ons te mislei om dinge te glo wat afwyk van die waarheid en van God se woord. Daardie leuens sal die manier waarop ons God, onsself en die wêreld rondom ons beskou, verander (1 Pet. 5:8). Gevolglik sal leuens wat ons glo ook die manier waarop ons ons eie lewens lei, verander. Daarom is dit van kritieke belang om gedagtes gevange te neem.
Kom ons gebruik 'n illustrasie
Het jy al ooit vir ‘n paar jaar in ‘n huis gewoon en dan besluit om te trek? Jy sal dan weet hoeveel “dinge” jy opgehoop het oor die jare wat jy nou van ontslae wil raak, want jy wil dit nie saamtrek nie. Jy begin dan deur alles werk en kategoriseer dit tussen dit wat jy wil hou en dit wat jy nie meer wil hê nie.
Oor die bestek van ons lewens versamel ons baie dinge wat ons oortuigings noem. Dit is noodsaaklik dat ons bepaal in watter kategorie daardie oortuigings hoort. Hoort hulle in die kategorie waar ons dit wil hou (waarheid) of hoort hulle in die kategorie om daarvan ontslae te raak (leuens)? Of jy nou die waarheid of die leuen glo, jou lewe sal dienooreenkomstig geraak word omdat dit wat jy glo krag het.
Hoe neem ons ons gedagtes gevange?
Dit is eenvoudig, maar ook moeilik. Ons moet die leuen identifiseer en dit ontmasker deur dit met die Skrif te vergelyk. Dan maak ons ‘n keuse om God se Woord eerder as ons eie oortuiging te glo – voeg gebed hier in! Dit is hoe jy daardie goddelike wapens gebruik om gedagtes gevange te neem. Soms kan ‘n berader of lewensafrigter ons help om die leuens wat ons glo, bloot te lê.
Stappe wat ons kan volg om ons gedagtes gevange te neem.
1. Identifiseer die gebeure
Elkeen van jou dae is gevul met positiewe en negatiewe gebeure. Die proses om ons gedagtes gevange te neem, begin deur te herken wanneer hierdie gebeure ‘n sterk reaksie by ons uitlok. In 2023 begin ons met ‘n gratis e-kursus wat versprei is oor 7 dae. Hierdie kursus kan jou help om jou gedagtes gevange te neem. Jy kan onder aan hierdie bladsy registreer vir hierdie gratis kursus indien jy belangstel.
2. Ontbloot valse oortuigings
Een van die funksies van ons brein is om gapings met ontbrekende inligting aan te vul. Wanneer die lewe ‘n draaibal na ons kant gooi, herdink en analiseer hierdie gebeure en probeer vanselfsprekend sin maak daaruit. As inligting egter ontbreek, begin ons aannames maak. Gevolglik maak leuens hul opwagting, omrede hierdie aannames nie noodwendig waar is nie. Watter aannames het jy oor jouself, ander of selfs oor God gemaak?
Nog ‘n manier waarop ek na my oortuigings kan kyk, is deur my emosies. Emosies is ‘n wonderlike seën wat ons in beweging kan bring en nuuskierig kan maak oor ons situasies of lewens. Gevolglik vra ons emosies ons waarin en waaraan ons glo. Sodra ‘n leuen (donkerte) gevind word, moet dit blootgestel word aan die lig. Dit word dan vergelyk met die Woord en die waarheid van die Skrif.
3. Raadpleeg die Woord
Ons almal voer gesprek met onsself, sommige hardop, maar meestal in ons gedagtes. Hierdie interne dialoog ondersteun dit waarvan ons oortuig is. As ons byvoorbeeld nie glo wat God se Woord sê oor ons identiteit as gelowiges in Christus nie, het ons heel waarshynlik ‘n paar harde dinge wat ons gereeld vir onsself sê en dus oor onsself glo.
Wees versigtig vir gesprekke wat jy in jou gedagtes voer, wat jy vir jouself sê en wat jy van jouself dink. Ons interne dialoog lei ons om emosies te ervaar wat baie onnodige pyn kan veroorsaak. Sodra jy egter hoor wat God se Woord daaroor te sê het, verander dit jou lewe om in lyn te kom met Sy waarheid.
4. Moenie jou emosies ignoreer nie
Een van die motiveringskragte is om te neig na plesier in die lewe. Ons het ‘n selfbeskermende meganisme wat in ons brein ingebou is wat ons beinvloed om so gou as moontlik te ontsnap uit ongemaklike posisies. Ons hardloop ook gewoonlik so vinnig as moontlik weg van ongemaklike en minder aangename emosies. Ek wil jou egter aanmoedig om jou emosies te gebruik as ‘n waarskuwingsliggie in jou lewe. Wanneer hierdie waarskuwingsliggie aangaan, begin dieper kyk. Begin jou oortuigings, gedagtes en selfs jou optrede analiseer. Dit is waar ‘n persoonlike joernaal jou baie sal help in die proses.
5. Let op jou aksies en dade
Soos ek in die vorige stap verduidelik het, het ons hierdie natuurlike soeke na plesier wat ingebou is in ons. Om hierdie rede “doen” ons dan iets om ons ongemaklike posisies en ongemaklike emosies te vermy en daarvan weg te beweeg. Ons vind as’t ware “iets” om ons ongemaklike emosies te bestuur. As ons byvoorbeeld angstig voel, probeer ons ons omstandighede beheer deur iets te doen om ons anders te voel. Dis is dan die tyd wanneer ons gewoonlik die verkeerde ding doen omdat ons oorhaastig en emosioneel optree. Hou veel eerder stil as die waarskuwingsliggie aangaan. Neem bietjie tyd. Moet niks nou doen nie, maar herhaal eerder Stappe 1 – 4 hierbo.
'n Beradingswenk
Die kosbaarste beradingswenk wat ek jou kan gee, is om ‘n gebedspouse te neem. Raak stil, vra God om jou wysheid en insig te gee sodat jou selfkennis en -begrip kan toeneem. As jy aandag gee aan gebeure in jou lewe en jy reageer deur die proses van oortuigings, gedagtes, emosies en aksies hierbo, dan is dit wanneer jy jou gedagtes gevange neem en in lyn met Sy waarheid bring. Bid in afhanklikheid aan God terwyl jy deur bogenoemde stappe beweeg – neem gedagtes gevange wat nie in lyn is met die waarheid nie. Hou biddend vas aan God in totale afhanklikheid, en vertrou Hom vir hulp om Sy Woord eerder as jou eie oortuigings te glo. Dit is hoe jy jou gedagtes vernuwe en Hom toelaat om jou te transformeer. (Rom. 12:1-2)